Kiến Nghị Hoa Kỳ Bồi Thường Cho Các Nạn Nhân Chất Độc Da Cam Việt Nam

Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
Độc Lập - Tự Do - Hạnh Phúc

Kiến Nghị Hoa Kỳ Bồi Thường Cho
Các Nạn Nhân Chất Độc Da Cam Việt Nam
                                                                    Ngày 14 tháng 4 năm 2022

Kính Gửi : - Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng
Đồng kính gửi: - Chủ Tịch Nước Nguyễn Xuân Phúc
                      - Thủ Tướng Chính Phủ Phạm Minh Chính
                      - Chủ Tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ

***

Trước hết xin gửi tới các vị lãnh đạo Đảng và nhà nước lời chào cao cả. Sức khỏe dồi dào và gặp nhiều may mắn.
Chúng tôi là những nạn nhân chất độc da cam của chiến tranh xâm lược do Mỹ gây ra tại Việt Nam vào 60 năm trước. Hiện nay đời sống cực kỳ đau khổ, không những thiếu cơm ăn áo mặc, mà còn chịu các loại bệnh tật dày xéo. Cho nên chúng tôi kiên trì đòi Mỹ có trách nhiệm đối với hậu quả chiến tranh, đặc biệt là đối với những nạn nhân bị lãng quên của chất độc da cam.

***

Ông Desmond Tutu- người đạt giải Nobel hòa bình năm 1984 đã từng nói: “Quá khứ nếu như không được giải quyết thích đáng thì không những không biến mất hay nằm xuống và ngủ yên mà còn quay trở lại làm ta xấu hổ và ám ảnh ta một cách dai dẳng”. Chúng ta đã ghi nhận những đóng góp tích cực của Mỹ trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam, nhưng cũng có những vấn đề sâu xa hơn mà chúng ta cần phải biết đến, cụ thể:
Thứ nhất, từ trước đến nay, Chính phủ Mỹ chỉ thừa nhận trách nhiệm "đạo lý", chưa thừa nhận trách nhiệm "pháp lý" trong việc giải quyết hậu quả chất độc da cam tại Việt Nam. Tòa án Mỹ đã bác đơn kiện của Hội NNCĐDC Việt Nam ba lần ở cả ba cấp tòa với lập luận rằng: "Chất độc da cam và các tác nhân khác cần được đặc trưng là chất diệt cỏ chứ không phải là chất độc".
Thứ hai, Mỹ chỉ thừa nhận trách nhiệm ở một điểm duy nhất là xử lý ô nhiễm môi trường, mà không cam kết bồi thường cho các NNCĐDC ở Việt Nam. Tính đến ngày 01/01/2020, tổng số tiền Chính phủ Mỹ được chuẩn chi để tham gia khắc phục hậu quả chất độc da cam ở Việt Nam hơn 350 triệu USD, trong đó chi cho dịch vụ y tế chỉ có 30 triệu USD. Điều đáng nói là, số tiền chi cho dịch vụ y tế không chỉ dành cho người khuyết tật do liên quan đến phơi nhiễm chất độc da cam mà được chi chung cho "những người khuyết tật không phân biệt nguyên nhân". Do vậy, số tiền cuối cùng để chi cho các NNCĐDC thì không còn nhiều. Lý do phổ biến nhất mà Mỹ đưa ra để lý giải sự chênh lệch này là Việt Nam vẫn chưa tìm thấy một liên hệ rõ ràng giữa chất độc da cam và tình trạng bệnh tật.
Thứ ba, Chính phủ Mỹ đã thừa nhận một số trách nhiệm đối với các cựu chiến binh Mỹ từng giam chiến tại Việt Nam. Năm 1984, các công ty hóa chất Mỹ đã chấp nhận bồi thường 180 triệu USD cho các cựu chiến binh Mỹ bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam. Năm 2003, Quốc hội Mỹ đã chi 13,3 tỷ USD để giải quyết hậu quả chất độc da cam đối với cựu chiến binh Mỹ trong chiến tranh ở Việt Nam.
Thứ tư, viện trợ của Mỹ dành cho Việt Nam vẫn còn hạn chế so với yêu cầu thực tế tại Việt Nam. Nếu so sánh với các quốc gia khác mà Mỹ tiến hành viện trợ tái thiết như Iraq, Afghanistan thì viện trợ này còn rất khiêm tốn.
Sự khác biệt trong thái độ và ngân sách hỗ trợ là điều không thể chấp nhận được, tương tự là hành động phi lý của Chính phủ Mỹ khi từ chối thừa nhận rằng chất độc da cam đã gây ra thiệt hại cho người Việt Nam. Vậy Chính phủ Mỹ, một nước nhân danh cho công lý, có thể trả lời được một số câu hỏi sau đây không?
Nếu chất độc da cam không phải là chất độc thì tại sao những người lính Việt Nam, từ cả hai phía, đã có những đứa con khỏe mạnh hoàn toàn trước khi họ ra chiến trường, nhưng khi họ trở về nhà, thì những đứa trẻ sinh ra sau đó lại phải chịu các dị tật và các chứng bệnh khủng khiếp? Tại sao các thôn làng bị phun rải chất độc nhiều lần có tỷ lệ dị tật bẩm sinh đặc biệt cao?
Nếu "Chất độc da cam và các tác nhân khác cần được đặc trưng là chất diệt cỏ chứ không phải là chất độc", thì tại sao hằng năm, Chính phủ Mỹ đã chi hàng tỷ USD đền bù cho các cựu chiến binh Mỹ tham chiến tại Việt Nam bị nhiễm chất độc da cam?
Nếu chưa tìm thấy một liên hệ rõ ràng giữa chất độc da cam và tình trạng bệnh tật thì tại sao Bộ Cựu Chiến binh của Mỹ hiện đã liệt kê 14 căn bệnh được cho là có liên quan đến chất độc da cam?
Tại sao chế độ xã hội Mỹ nhân danh công lý, tự do, dân chủ, nhân quyền mà có những sự chênh lệch rất lớn trong chính sách hỗ trợ đối với người lính Việt Nam và lính Mỹ?

***

Các nhà lãnh dạo thân mến! Hiện cả nước ta có khoảng 4,8 triệu người bị phơi nhiễm chất độc da cam. Công tác chăm sóc sức khỏe và phục hồi chức năng cho nạn nhân còn nhiều hạn chế do cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực đặc biệt ở các bệnh viện tuyến huyện chưa được đáp ứng được. Việt Nam không thể làm điều đó một mình, chúng tôi cần sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế đặc biệt là Chính phủ Mỹ.
Chính vì thế, chúng tôi xin kêu gọi mọi người Việt Nam hãy ủng hộ và sát cánh với chúng tôi, vì nỗi đau da cam không là nỗi đau của riêng ai. Đó là nỗi đau của cả dân tộc, của nhân loại tiến bộ. Dưới sự hỗ trợ của đất nước Việt Nam, xin cho phép chúng tôi đưa ra 7 đề xuất để xóa dịu nỗi đau da cam và mang lại công lý cho NNCĐDC Việt Nam.
i)Yêu cầu Chính phủ Mỹ đưa ra một lời xin lỗi chính thức với các NNCĐDC Việt Nam. Chúng tôi cũng có quyền bình đẳng, quyền được sống và quyền mưu cầu hạnh phúc.
ii)Xin kiến nghị Chính phủ Việt Nam đưa vấn đề chất độc da cam trong tiếp xúc với các cấp giữa ta và Mỹ, chủ đồng nêu vấn đề trách nhiệm đạo lý, tinh thần của Mỹ đối với các NNCĐDC và các điểm nóng ở Việt Nam.iii)Kêu gọi Chính phủ Mỹ lập một quỹ 60 tỉ USD để bồi thường trực tiếp cho các NNCĐDC Việt Nam và gia đình họ và xem đó như một đòi hỏi cơ bản.
iv)Tiếp tục thực hiện việc kiện các công ty hóa chất Mỹ tại Tòa án tối cao Mỹ, yêu cầu Monsanto, Dow Chemicals, DuPont... phải trả 80 tỉ USD tiền bồi thường. Các công ty hóa chất trên đã lựa chọn lợi nhuận tối đa, bất chấp việc các nghiên cứu nội bộ cho thấy họ có thể sản xuất một sản phẩm an toàn hơn, với lợi nhuận giảm đi chút ít.
v)Tiếp tục có biện pháp hỗ trợ đối với bà Trần Tố Nga, đại diện cho NNCĐDC Việt Nam trong vụ kiện với 14 công ty hóa chất Mỹ.
Trên đây là những ý kiến, nguyện vọng của NNCĐDC kính gửi đến các nhà lãnh đạo Việt Nam. Rất mong, Nhà nước xem xét và lắng nghe ý kiến của chúng tôi nhằm xóa dịu những đau đớn về thể xác và tinh thần trong suốt thời gian qua, và kêu gọi Mỹ đền trả công lý cho nạn nhân.

Xin trân trọng kính chào.
Các nạn nhân và người dân Việt cùng ký tên.

Các nạn nhân chất độc da cam và người dân Việt Nam    Liên hệ tác giả đơn thỉnh cầu